Łazienka dla niepełnosprawnych

Specjalistyczne wyposażenie łazienek dla osób niepełnosprawnych daje możliwość stworzenia wygodnego i funkcjonalnego wnętrza nie tylko w warunkach domowych, ale przede wszystkim – w przestrzeni publicznej. Jak dobrać produkty, aby ułatwić samodzielne korzystanie z łazienki osobie z ograniczeniami ruchowymi? Jakimi zasadami kierować się, planując toaletę dla osób niepełnosprawnych? Podpowiadamy.

Projektując łazienkę dla niepełnosprawnych, należy wziąć pod uwagę wytyczne wynikające z obecnie obowiązujących przepisów. Ale to nie wszystko. Zastanówmy się, jakie rozwiązania pomogą usprawnić samodzielne korzystanie z łazienki osobom z ograniczeniami ruchowymi. Jakie są ich potrzeby w tym zakresie? I w jaki sposób wykorzystać dostępne akcesoria dla niepełnosprawnych, by pomóc zachować intymność podczas czynności higienicznych? 

Łazienka dla osób starszych i osób z niepełnosprawnością – wymiary i odległości

Minimalne wymiary oraz określone odległości we wnętrzu dla osób z ograniczeniami ruchowymi lub poruszających się na wózkach inwalidzkich są określone we właściwych przepisach prawnych. Wymogi ogólnobudowlane dla tego rodzaju pomieszczeń warto uzupełnić o wytyczne i dobre praktyki wynikające z niemieckiej normy DIN 18040.

Ogólne wytyczne dotyczące łazienek dla osób niepełnosprawnych zakładają:

• Duży otwór drzwiowy o szerokości minimum 90 cm. Pozwala na łatwe wjechanie wózkiem inwalidzkim lub wejście z innym sprzętem umożliwiającym mobilność. Zasada ta dotyczy każdej łazienki i toalety dla niepełnosprawnych, niezależnie od jej wielkości.
• Wnętrze powinno być na tyle przestronne, by z łatwością pomieścić wszystkie sprzęty i dać do nich łatwy dostęp. W centralnej części pomieszczenia powinno pozostać pole manewrowe dla wózków o wymiarach 150 cm x 150 cm. Należy je tak zaprojektować, aby kółka wózka nie napotkały żadnych przeszkód na podłodze i nie ślizgały się. Przestrzeń manewrowa powinna dawać łatwy dostęp do strefy umywalki, prysznica i WC.
• Strefa prysznicowa powinna mieć wymiary 150 x 150 cm, z łatwym dostępem - bez progu, z wjazdem na poziomie podłogi. To umożliwia nie tylko łatwy wjazd wózkom, ale także wygodne wchodzenie i wychodzenie osobom z problemami ruchowymi. Eliminacja potrzeby pokonywania progów lub różnicy poziomów pozwala na wzięcie prysznica także starszej osobie.
• Miska WC powinna mieć długość przynajmniej 70 cm, a po obu jej bokach należy zostać wolną przestrzeń o szerokości 90 cm. Przed miską WC należy zaplanować pole manewrowe o średnicy 150 cm.
• Górna krawędź umywalki powinna znaleźć się maksymalnie na wysokości 80 cm, tak, by poniżej pozostała przestrzeń o wysokości minimum 67 cm na swobodny podjazd wózkiem. Szerokość strefy umywalkowej to minimum 80 cm, a dolna krawędź zawieszonego nad nią lustra powinna znaleźć się na poziomie 100 cm od posadzki.

Strefa umywalki dla osób niepełnosprawnych

To najczęściej eksploatowana część każdej łazienki. Tym bardziej w toalecie dla niepełnosprawnych wymaga ergonomicznych rozwiązań, by każda osoba mogła z niej łatwo i wygodnie korzystać. O czym pamiętać projektując strefę umywalki dla osób niepełnosprawnych?

• Specjalny model ceramiki – płaski, a szeroki, z syfonem (przynajmniej częściowo) montowanym podtynkowo. Umywalka dla osób niepełnosprawnych Nova Pro zamontowana na odpowiedniej wysokości (górna krawędź na poziomie 80 cm) umożliwia łatwy podjazd wózkiem. Pod umywalką powinno zostać 67 cm wysokości swobodnej przestrzeni na kolana. Umywalka dla niepełnosprawnych powinna mieć minimum 30 cm długości misy oraz 45 cm głębokości całkowitej od ściany.
• Bateria najlepiej jednouchwytowa, z mieszadłem. Świetnie sprawdzają się tu baterie z czujnikiem ruchu, z możliwości ustawienia optymalnej i maksymalnej temperatury wody. Szerokość strefy umywalkowej to minimum 80 cm.
• Poręcze po obu stronach umywalki powinny znaleźć się na wysokości 85 cm. Warto tu wybierać modele uchylne lub montowane na stałe, np. poręcz ścienna łukowa stała Lehnen Concept Pro, którą należy zamocować na poziomie umywalki w odległości 10 cm po obu stronach.
• Nad umywalką należy zamontować jednouchwytowy dozownik do mydła i podajnik papierowych ręczników. Powinny znaleźć się na wysokości 85-100 cm od posadzki.
• Lustro montuje się nad umywalką, a jego dolna krawędź nie powinna być wyżej niż w odległości 100 cm od podłogi. Dobrym wyborem jest lustro uchylne z wygodną rączką. Pozwala z łatwością przejrzeć się zarówno osobie stojącej, jak i siedzącej na wózku.

Strefa prysznica dla osób niepełnosprawnych

W strefie prysznicowej należy zaplanować minimalną powierzchnię pod natryskiem o wielkości 150 cm x 150 cm. Pamiętajmy również o wygodnej przestrzeni przed strefą kąpielową. Podczas projektowania prysznica w łazience dla niepełnosprawnych należy pamiętać o następujących wytycznych:

• Wysokość zawieszenia zasłony to około 205 cm. Zamiast zamykanych kabin należy wybrać zasłonę z łatwym systemem manewrowania nią. Kółka przesuwane na rurce pozwalają jednym ruchem ręki zasłonić całe wnętrze natrysku. A sama zasłona znacznie ułatwia komunikację z osobą wewnątrz.
• Wewnątrz strefy prysznicowej należy zamontować siedzisko na wysokości 46 cm. Siedzisko prysznicowe uchylne Lehnen Concept Pro daje możliwość korzystania z niego zawsze, gdy jest potrzebne. Można je jednak złożyć, aby zostawić więcej miejsca wewnątrz kabiny.
• Pomocna w strefie prysznica jest duża łamana poręcz prysznicowa Lehnen Concept Pro, montowana na wysokości 85 cm od posadzki. Można także zastosować poręcz uchylną Lehnen Concept Pro po jednej lub obu stronach siedziska, by ułatwić osobie niepełnosprawnej samodzielne korzystanie z natrysku, montowaną na wysokości siedziska.
• Niski brodzik z powierzchnią antypoślizgową lub posadzka z odpływem liniowym.

Strefa WC dla osób niepełnosprawnych

To najbardziej intymna część każdej łazienki, dlatego warto tak ją zaplanować, by każdy mógł z niej korzystać samodzielnie. Jakie wyposażenie do toalety dla niepełnosprawnych?

• Specjalne modele ceramiki, np. miska WC dla osób niepełnosprawnych Nova Pro 70 cm, montowana na wysokości ułatwiającej łatwe przesiadanie się z wózka inwalidzkiego, czyli około 46-48 cm licząc od górnej krawędzi do posadzki.
• Warto wybierać siedziska lub deski sedesowe ze wzmocnionymi zawiasami dla lepszej stabilności.
• Szerokość strefy WC powinna wynosić między 65 cm a 70 cm. To odległość pomiędzy poręczami uchylnymi zawieszonymi ok. 30 cm nad miską, symetrycznie po obu bokach.
• Wygodną opcją jest wybór zabudowanego stelaża na spłuczkę z lekkim mechanizmem spłukiwania, np. z przyciskiem spłukującym Geberit Sigma30.

Łazienka publiczna dla osób starszych i niepełnosprawnych

Warto pamiętać, że udogodnienia do łazienki (typu poręcze, uchwyty lub siedzisko prysznicowe) to nie tylko pomoc dla osób na wózkach inwalidzkich. To ogromne ułatwienie w samodzielnym korzystaniu z toalety osobom starszym, które mogą mieć problem z motoryką. Ma to ogromne znaczenie w łazienkach i toaletach dostępnych w przestrzeni publicznej, tym bardziej biorąc pod uwagę fakt, że w starzejącym się społeczeństwie przybywa seniorów, którzy coraz więcej czasu spędzają poza domem. Na ich potrzeby warto projektować łazienki przestronne i wygodne, wykorzystujące wiele rozwiązań dotychczas przeznaczonych stricte do wnętrz dla osób niepełnosprawnych.

Praktyka pokazuje, że czasami wystarczy zamontować kilka nawet drobnych akcesoriów, by znacznie poprawić komfort poruszania się po łazience osobie o ograniczeniach ruchowych, np. uchwyty dla łatwiejszego dźwignięcia się z toalety lub poręcze przy wejściu do kabiny prysznicowej.

Praktyczne rozwiązania do łazienki dla osób niepełnosprawnych

Aby podnieść komfort korzystania z łazienki, szczególnie w przypadku osób z ograniczeniami ruchowymi, warto rozważyć następujące rozwiązania:

• bateria umywalkowa, dozowniki mydła i ręczników z czujnikiem zbliżeniowym
• antybakteryjne deski sedesowe
• uchylne lustro z uchwytem
• montaż dodatkowych poręczy
• uchwyt na papier toaletowy montowany do bocznej poręczy koło miski WC
• oparcie dla pleców nad miską WC
• antypoślizgowe powierzchnie nie tylko w strefie prysznicowej, ale też w całej łazience
• automatyczny włącznik światła i wentylacji.